Samenvatting

Financiële positie

De financiële uitgangspositie voor deze begroting is de stand van de begrotingsresultaten uit de Kaderbrief 2022-2025. Dit is tevens de stand tot en met Perioderapportage 6 van 2021. Onderstaand geven wij een overzicht met een toelichting op het verloop van de begrotingsresultaten in 2022-2025:

Toelichting:

Mutaties Begroting 2022

Belastinginkomsten

Wij ontvingen van Sabewa Zeeland de prognose van de waardeontwikkeling en heffingsgrondslag voor de OZB en rioolheffing voor het belastingjaar 2022. Op basis van deze prognose hebben wij de ramingen van de opbrengsten OZB en rioolheffing in 2022 en volgende jaren aangepast. Deze aanpassing houdt in dat wij verwachten hogere opbrengsten te ontvangen, dan vermeld in de Kaderbrief 2022-2025.

Wij zijn voor de ramingen van de belastingopbrengsten uitgegaan van de ingeschatte heffingsgrondslag van het jaar 2021. Sabewa Zeeland geeft in september 2021 aan dat het totaal van de verwachte stijging van de waarde- en areaalontwikkeling in 2020 in werkelijkheid hoger is uitgevallen, dan ingeschat. Omdat de bijgestelde heffingsgrondslag 2021 de basis vormt voor de prognose van het jaar 2022, heeft dit ook gevolgen voor opbrengsten OZB en rioolheffing in 2022 en volgende jaren.

Actualisatie herijking gemeentefonds

In augustus maakte het Rijk de resultaten van de actualisatie herijking gemeentefonds 2023  bekend. Dit was op basis van de landelijke jaarrekeningcijfers 2019. Hiervoor waren er eerder voorlopige resultaten in februari 2021 en juli 2021. In februari 2021 betrof het de eerste concept herijking van het Rijk, in juli betrof het actualisatie na opmerkingen en vragen van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Beiden hadden als basis de cijfers van de jaarrekeningen 2017. De actualisatie van augustus betreft actualisatie van de herijking van juli met de cijfers van de jaarrekeningen 2019. Hierbij hield het Rijk ook rekening met de toevoegen/onttrekking aan het gemeentefonds in 2018/2019.
Er volgt nog een actualisatie, en dat is bij de invoering op 1 januari 2023. In tussentijd volgen er nog consultaties met gemeenten en komt er nog een reactie van het ROB op de verdeling van augustus.

De uitkomst van de herijking in augustus is dat de gemeente Terneuzen een per saldo voordeel heeft van € 42 per inwoner. Dit is op basis van gemiddeld 54.500 inwoners € 2,29 miljoen.
Het advies van de toezichthouder Provincie Zeeland is om wel rekening te houden met nadelen van de herijking, maar niet met voordelen.
De verdeling die in de in juli door de gemeenteraad vastgestelde Kaderbrief 2022-2025 zit, is de verdeling van februari 2021. Bij deze verdeling hadden wij een nadeel van -/- € 53 per inwoner (-/- € 2,89 miljoen). In juli was dit een voordeel van € 2 per inwoner (€ 109.000). De conclusie is dat tot nu toe iedere nieuwe actualisatie van de herijking positief voor de gemeente Terneuzen uitpakt.

Gezien het advies van de toezichthouder hebben wij het nadeel wat in de Kaderbrief 2022-2025 zit eruit gehaald, en daarmee de invloed van de herijking gemeentefonds weer op € 0 per inwoner gezet.
Wij verwachten dat het Rijk het definitieve resultaat van de herijking gemeentefonds bekend maakt bij de Meicirculaire 2022 Gemeentefonds. Wij nemen het werkelijk resultaat op dat moment mee in Kaderbrief 2023-2026. Als we de nu bekende gegevens zouden doorrekenen zou dat betekenen dat er per saldo voordeel is van € 2,29 miljoen.

Sociaal domein
Ons uitgangspunt is dat wij het sociaal domein (Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning en Participatiewet) budgetneutraal organiseren. Dit betekent dat we willen dat de uitgaven voor het sociaal domein maximaal gelijk zijn aan de budgetten die wij voor het domein beschikbaar hebben.
Tekorten dekken wij uit de reserve sociaal domein, en als deze op is lenen we tijdelijk uit de algemene reserve. Deze onttrekking(en) aan de algemene reserve voegen we later weer toe aan deze reserve vanuit het sociaal domein. Daarvoor is noodzakelijk dat we op termijn die ruimte nog vinden binnen het sociaal domein. Daarmee houden we vast aan de budgetneutraliteit.

In de Kaderbrief 2022-2025 presenteerden wij nog niet door maatregelen gedekte tekorten in de jaren 2022-2025.  Ook gaven wij aan dat het Rijk incidenteel  € 1,3 miljard beschikbaar stelde voor de jeugdhulp in 2022.
Later werd bekend hoe gemeenten deze middelen mogen verwerken in hun begroting 2022. Ook werd hierbij bekend hoe om te gaan met de jaren 2023-2025. De uitkomst hiervan was dat de gemeenten in 2022 bovenop de eerder beschikbaar gestelde € 300 miljoen nog eens € 1,3 miljard mogen opnemen. Voor 2023 werd bepaald door het Rijk, IPO en de VNG dat gemeenten 75% van de door de arbitragecommissie genoemde bedrag in hun begroting mogen opnemen in plaats van de jaarlijks € 300 miljoen. Op basis van de voorlopige verdeling leidt dit tot de in de tabel bij Compensatie-middelen Rijk voor jeugdhulp genoemde bedragen.

Door gewijzigd inzicht van het Rijk wordt de situatie voor onze gemeente in het sociaal domein aanzienlijk beter. Ondanks dat hebben we nog een behoorlijke opgave in het sociaal domein.

Aandachtspunt bij de beschikbaar gestelde compensatiebedragen is nog dat het nieuwe kabinet nog moet besluiten over de structurele middelen na 2022. Gezien de afspraak tussen het Rijk, IPO en de VNG gaan wij ervan uit dat het minimaal de compensatiebedragen worden die gemeenten nu mogen opnemen in hun begrotingen 2022-2025.

Omdat de maatregelen (in het kader van de taakstelling sociaal domein in Terneuzen) veelal zijn gebaseerd op efficiency gaan wij ervan uit dat we de afgesproken maatregelen -  zoals inzet van de doorbraakmethode bij hulpvragen met meervoudige problematiek, onderzoek naar herindicatie bij uitvoering van Jeugdwet en Wmo en naar mogelijkheden van algemene, voorliggende voorzieningen -  blijven uitvoeren. Bij de aanname dat we deze ook realiseren betekent dit dat we jaarlijks een bedrag kunnen toevoegen aan de reserve sociaal domein.

Begrotingsoverschotten
Wij ramen de begrotingsoverschotten als voorlopig begrotingssaldo in de jaren 2022-2025.

Begrotingsuitgangspunten

Wij hebben de onderstaande uitgangspunten uit de kaderbrief 2022-2025 verwerkt in deze meerjarenbegroting.

De stijging van 1,2% geldt niet voor de tarieven en heffingen in de tabel hieronder.

Investeringen 2022-2025

De geplande investeringen in de komende jaren staan in het Investeringsprogramma 2022-2025 (bijlage Investeringsprogramma 2022-2025).
De investeringen die jaarlijks terugkomen zijn:

• Uitvoering onderhoudsplannen wegen, riolering (WRP) en openbare verlichting;
• Vervanging bedrijfsmiddelen;
• Verzamelbudget sportaccommodaties;
• Landschapsuitvoeringsplan.

De commissie BBV heeft in januari 2020 een nieuwe notitie materiële vaste activa gepubliceerd. Op basis van deze notities hebben wij een aanpassing gedaan bij de containers in het investeringsprogramma. Een gedeelte van deze werkzaamheden die opgenomen waren in de exploitatie kwalificeren als een investering. Hiervoor hevelen wij structureel een bedrag van          € 200.000 over naar de investeringen en verlagen hiermee de exploitatie. Het jaarlijks exploitatiebudget vervalt en gebruiken wij als dekking voor de afschrijvingen.

Voor het verbeteren van de afvalinzameling zijn investeringen opgenomen voor minicontainers (structureel € 82.000), o ndergrondse containers gft en papier (€ 350.000) en gescheiden afvalinzameling voor het grondstoffenplan (2022 tot en met 2024, € 250.000 per jaar).

Vervangingsinvesteringen in parkeerautomaten (2022, € 60.000 en 2025, € 143.000).

Nieuwe investeringen in 2022 zijn de b eschoeiing oppervlaktewater Othene (€ 85.000), uitbreiding woonwagencentrum Sluiskil (€ 435.000), stort- en wasplaats Koegors (€ 500.000), r enovatie/vervanging van kunstgras-hockeyveld (€ 125.000) en upgrade tennisbanen TV Axel        (€ 25.000). Het kunstgrasveld voor de voetbalvereniging Terneuzense Boys geraamd (€ 240.000) schuift van 2022 naar 2023.

Voor de noodzakelijke investeringen voor hard- en software hebben wij voor uitvoering van het ICT investeringsplan de volgende bedragen opgenomen: 2022 € 555.000, 2023 € 200.000, 2024          € 131.000 en 2025 € 50.000.

Wij hebben een afzonderlijk voorstel aan de  gemeenteraad voorgelegd over de strategie gemeentelijk vastgoed. Voor de hiermee samenhangende investeringen in verduurzaming zijn de volgende bedragen opgenomen: 2022 € 1.239.000, 2023 € 1.239.000, 2024 € 1.817.000 en 2025 € 1.817.000.

Gemeenschappelijk Toezichtkader (GTK)

De Provincie Zeeland heeft in het nieuwe Gemeenschappelijk Toezichtkader (GTK) voorschriften gegeven voor het in beeld brengen van het al dan niet reëel structureel in evenwicht zijn van de begroting. Onderstaand geven wij dit inzicht.

In bovenstaande tabel is te zien dat de begroting 2022 meerjarig reëel sluitend is. Het resultaat wordt gecorrigeerd met onttrekkingen en toevoegingen op de reserves en incidentele baten en lasten. Hieruit blijkt dat wij de structurele lasten kunnen dekken met structurele inkomsten. In dit overzicht zijn de voor ons positieve uitkomsten van de voorlopige herverdeling Gemeentefonds, nog niet meegenomen (structureel 2,3 miljoen) . Hiermee verwachten wij te voldoen aan de criteria voor repressief toezicht.

Financiële tabellen
De financiële tabellen worden opgebouwd door een automatische koppeling met het financiële softwareprogramma. Hierdoor kunnen in de financiële tabellen afrondingsverschillen van € 1.000 ontstaan.